تولد نوزاد اگرچه یکی از شیرین‌ترین لحظات زندگی هر پدر و مادر است اما گاهی ممکن است با چالش‌هایی همراه باشد. یکی از این چالش‌ها ابتلای نوزاد به زردی در روزهای ابتدایی تولد است. اگر شما هم چنین دغدغه‌ای دارید و می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره آن کسب کنید، این مقاله برای شماست. تشخیص به‌موقع زردی نقش کلیدی در پیشگیری از عوارض احتمالی آن ایفا می‌کند. لذا در این مطلب به موضوعات مهم درباره زردی نوزاد از جمله علائم آن، علت‌های بروز و روش‌های تشخیص می‌پردازیم.
زردی نوزاد چیست؟
زردی نوزاد از شایع‌ترین مشکلاتی است که در روزهای اول پس از تولد بروز می‌کند. این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که سطح بیلی‌روبین در خون نوزاد بالا می‌رود و از آستانه طبیعی خارج می‌شود. بیلی‌روبین ماده زردرنگی است که از تجزیه گلبول‌های قرمز پیر در بدن تولید می‌شود. کبد مسئول پردازش و دفع این ماده است اما در نوزادان، کبد هنوز به طور کامل تکامل نیافته و ممکن است نتواند بیلی‌روبین را به سرعت پردازش کند. در نتیجه، جمع شدن این ماده در خون باعث زردی پوست و چشم‌های نوزاد می‌شود. زردی نوزاد معمولاً از روز دوم یا سوم پس از تولد شروع می‌شود و در بیشتر موارد تا دو هفته پس از تولد به تدریج بهبود می‌یابد. البته در برخی شرایط، سطح بیلی‌روبین آنقدر بالا می‌رود که نیاز به درمان فوری دارد.
علائم زردی نوزاد
تشخیص زردی نوزاد معمولاً با مشاهده تغییر رنگ پوست و چشم امکان‌پذیر است. البته علائم دیگری نیز وجود دارد که باید به آن‌ها توجه کنید. 5 نشانه مهم زردی نوزادان شامل موارد زیر است:
- زردی پوست و چشم‌ها: اولین و واضح‌ترین علامت زردی، تغییر رنگ پوست به رنگ زرد است. این تغییر رنگ معمولاً از صورت شروع می‌شود و با افزایش شدت آن به سمت قفسه سینه، شکم و حتی پاها گسترش می‌یابد.
- خواب‌آلودگی بیش از حد: نوزادانی که زردی دارند معمولا بیش از حد طبیعی می‌خوابند و به سختی بیدار می‌شوند. این علامت از نشانه‌های بارز زردی پیشرفته در نوزادان است.
- ضعف در مکیدن شیر: برخی نوزادان به دلیل ضعف عمومی ناشی از زردی ممکن است در مکیدن شیر مشکل داشته باشند. کاهش اشتها نیز از علائمی است که مادران باید به آن توجه کنند.
- ادرار تیره و مدفوع کم‌رنگ: در مواردی که زردی جدی‌تر می‌شود رنگ ادرار نوزاد به زرد تیره گرایش پیدا می‌کند. در این حالت به احتمال زیاد رنگ مدفوع نیز تغییر خواهد کرد.
- گریه با صدای بلند: اگر سطح بیلی‌روبین خیلی بالا باشد، نوزاد با صدای بلند و غیرعادی گریه می‌کند. در چنین شرایطی باید به رنگ چهره و گردن نوزاد دقت شود.
اگر هر یک از این علائم را در نوزاد خود مشاهده کردید، بهتر است هرچه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام راهکار کلیدی برای جلوگیری از عوارض زردی است.
زردی نوزاد باعث چه می‌شود؟
زردی نوزاد در بیشتر موارد یک وضعیت موقت و بی‌خطر است اما اگر شدت آن بالا برود، می‌تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد. در ادامه مهم‌ترین عوارض زردی نوزاد را بررسی می‌کنیم:
- کاهش اشتهای نوزاد: خواب‌آلودگی زیاد از علائم نوزاد مبتلا به زردی است. این خواب‌آلودگی ممکن است باعث شود که نوزاد به اندازه کافی شیر نخورد که خود منجر به کم‌آبی و تشدید زردی می‌شود.
- کاهش وزن غیرطبیعی: به دلیل ضعف در خوردن شیر، نوزاد دچار کاهش وزن یا نقص در وزن‌گیری می‌شود.
- تحریک‌پذیری و گریه‌های غیرطبیعی: بعضی از نوزادان به دلیل افزایش بیلی‌روبین در خون، بی‌قرار و تحریک‌پذیر می‌شوند.
- تب و بی‌حالی شدید: اگر سطح بیلی‌روبین خیلی افزایش پیدا کند، پتانسیل عبور از سد خونی-مغزی را کسب خواهد کرد.
- تشنج: اگر سطح بیلی روبین در خون نوزاد پیوسته افزایش یابد احتمال آسیب به سیستم عصبی و بروز تشنج وجود دارد.
- مشکلات شنوایی: در مواردی افزایش بیلی‌روبین باعث آسیب به عصب شنوایی خواهد شد و منجر به کم‌شنوایی یا ناشنوایی می‌شود.
- اختلالات حرکتی و عضلانی: برخی نوزادانی که زردی شدید داشته‌اند، در آینده با مشکلاتی مانند گرفتگی عضلات یا عدم تعادل حرکتی مواجه می‌شوند.
اگر زردی در 24 ساعت اول پس از تولد بروز کند نشان دهنده نوع جدی است که باید والدین نسبت به آن حساس باشند. در صورتی‌که زردی به سرعت در حال پیشرفت باشد و از صورت به سمت شکم و پاها برود، باید به پزشک مراجعه کرد.
برای اینکه بتوانید از عوارض زردی پیشگیری کنید بایستی حتما قبل از ترخیص نوزاد از بیمارستان تست بیلی‌روبین انجام شود. در خانه نیز باید مراقب علائم نوزاد باشید. برای این کار در نور طبیعی پوست نوزاد را بررسی کنید تا هرگونه تغییر رنگ را به موقع تشخیص دهید.
علت زردی نوزاد
زردی نوزادان معمولا به دلایل مختلفی رخ می‌دهد و چندین راه درمانی خاص خود را دارد. اما به طور کلی چند عامل اصلی در ابتلای نوزادان به زردی دخیل هستند که شامل موارد زیر است:
زردی فیزیولوژیک
این نوع زردی شایع‌ترین نوع زردی نوزادان است و به دلیل عدم تکامل کبد نوزاد رخ می‌دهد. کبد نوزاد در روزهای اول زندگی هنوز به طور کامل تکامل نیافته و نمی‌تواند بیلی‌روبین را به خوبی پردازش کند. این نوع زردی معمولاً کم شدت است و خودبه‌خود نیز برطرف می‌شود.
زردی ناشی از ناسازگاری خون مادر و نوزاد
اگر گروه خونی مادر و نوزاد با هم ناسازگار باشند، مثلاً مادر Rh منفی و نوزاد Rh مثبت شود، ممکن است سیستم ایمنی مادر به گلبول‌های قرمز نوزاد حمله کند. این عارضه باعث تخریب بیشتر گلبول‌های قرمز و افزایش بیلی‌روبین می‌شود.
زردی ناشی از شیر مادر
در بعضی زنان، شیر مادر حاوی موادی است که بر متابولیسم بیلی‌روبین تأثیر می‌گذارند. این نوع زردی عمدتا پس از هفته اول تولد شروع می‌شود و ممکن است چند هفته طول بکشد.
عفونت‌های نوزادی
عفونت‌های مادرزادی یا عفونت‌هایی که پس از تولد بروز می‌کنند، غالبا باعث افزایش بیلی‌روبین و مبتلا شدن نوزاد به زردی می‌شوند.
روش تشخیص زردی نوزاد
تشخیص زردی نوزاد معمولاً با معاینه بالینی و آزمایش انجام می‌شود. روش‌های تشخیصی شامل موارد زیر هستند:
- معاینه فیزیکی: پزشک با مشاهده رنگ پوست و چشم‌های نوزاد می‌تواند زردی را تشخیص دهد.
- آزمایش بیلی‌روبین خون: دقیق‌ترین روش برای تشخیص زردی، اندازه‌گیری سطح بیلی‌روبین خون است.
- دستگاه بیلی‌روبین متر: برخی از پزشکان از دستگاه‌های مخصوصی استفاده می‌کنند که بدون نیاز به خونگیری، سطح بیلی‌روبین را از روی پوست نوزاد اندازه‌گیری می‌کند.
اگر نتایج آزمایش نشان دهد که سطح بیلی‌روبین بالاست، پزشک بر اساس شدت زردی، روش درمانی مناسب را توصیه می‌کند.
خدمات آزمایش در منزل هومکا راهی آسان برای تشخیص زردی نوزاد
تشخیص دقیق و به موقع بهترین و کلیدی‌ترین راه برای درمان زردی نوزاد است. اما رفت و آمد به آزمایشگاه با نوزاد تازه متولد شده قطعا چالش‌برانگیز است. در چنین شرایطی خدمات آزمایش در منزل هومکا گزینه ایده‌آلی برای انجام آزمایش است. در این روش از قرارگیری نوزاد در معرض محیط‌های شلوغ و بیمارستانی جلوگیری می‌شود. همچنین سهولت دسترسی و سرعت عمل، امکان انجام آزمایش‌های مکرر و بدون دردسر را فراهم می‌کند. در روش تست زردی نوزاد در خانه نیاز نیست که به کلینیک و یا آزمایشگاه مراجعه کنید چراکه نمونه‌گیری در کمترین زمان ممکن و در منزل شما انجام می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر و ثبت درخواست آزمایش به سایت هومکا مراجعه کنید و یا با شماره ۰۲۱۹۱۲۱۲۳۴۸ تماس بگیرید.
