غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون

3
غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون

غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون می‌توانند به بیماران کمک کنند تا سلامت قلب و عروق خود را حفظ کرده و عوارض این دو بیماری را کاهش دهند. دیابت و فشار خون بالا از بیماری‌های شایعی هستند که اغلب همراه با هم بروز می‌کنند. به طور میانگین از هر سه فرد مبتلا به دیابت، دو نفر در طول زندگی خود به پرفشاری خون نیز دچار می‌شوند. ابتلای همزمان به این دو بیماری خطر بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و مشکلات کلیوی را به شکل چشمگیری افزایش می‌دهد. خوشبختانه با رعایت یک رژیم غذایی مناسب می‌توان به کنترل سطح قند خون و فشار خون کمک کرد و از عوارض جدی پیشگیری نمود. در این مقاله به معرفی مهم‌ترین غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون و توصیه‌های تغذیه‌ای لازم برای بیماران دیابتی دارای فشار خون بالا می‌پردازیم.

مهم‌ترین غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون

برای مدیریت همزمان دیابت و فشار خون بالا، بهتر است روی خوراکی‌هایی تمرکز کنید که به تنظیم قند خون و کاهش فشار خون کمک می‌کنند. مهم‌ترین غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون عبارت‌اند از:

سبزیجات غیرنشاسته‌ای، مهمترین غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون

سبزیجات غیرنشاسته‌ای سرشار از فیبر، ویتامین‌ها و املاح مفید هستند و در عین حال کالری و قند بسیار پایینی دارند. مصرف منظم این سبزیجات به بهبود هضم غذا، کنترل قند خون و کاهش فشار خون کمک شایانی می‌کند. سعی کنید نیمی از بشقاب غذای خود را به سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم بروکلی، گل‌کلم، کاهو، کدو، خیار، گوجه‌فرنگی، فلفل دلمه‌ای و هویج اختصاص دهید. این سبزیجات علاوه بر ایجاد احساس سیری، به دلیل محتوای پتاسیم بالا برای سلامت قلب و کنترل فشار خون نیز مفیدند. لازم به ذکر است در صورت ابتلا به بیماری فشار خون یا دیابت بهتر است تغذیه زیر نظر متخصص مربوط مثل دکتر تغذیه یا بهترین دکتر غدد همدان باشد.

غلات کامل غذایی مفید برای دیابت و فشار خون

غلات سبوس‌دار منبع ارزشمندی از کربوهیدرات‌های پیچیده و فیبر هستند که نسبت به غلات تصفیه‌شده تأثیر کمتری بر افزایش قند خون دارند. به عنوان مثال، برنج قهوه‌ای، جوی دوسر، نان سبوس‌دار یا کینوا گزینه‌های بسیار بهتری نسبت به برنج سفید و آرد سفید محسوب می‌شوند. فیبر موجود در غلات کامل به کنترل قند خون بعد از غذا کمک کرده و تا مدت بیشتری شما را سیر نگه می‌دارد. همچنین غلات کامل با بهبود پروفایل چربی خون و کاهش کلسترول، خطر بیماری‌های قلبی عروقی را نیز کاهش می‌دهند.

میوه‌های کم‌قند از غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون

میوه‌ها سرشار از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند و نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی و سلامت عمومی دارند و از مهمترین غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون هستند. با این حال برخی میوه‌ها قند طبیعی بالایی دارند و می‌توانند قند خون را سریع‌تر بالا ببرند. افراد دیابتی دارای فشار خون بالا بهتر است میوه‌های کم‌قند و پرفیبر را انتخاب کنند. انواع توت‌ها (توت‌فرنگی، شاتوت، بلوبری، تمشک)، سیب، گریپ‌فروت، کیوی و انار از جمله میوه‌های مناسب هستند که قند نسبتاً کمی داشته و سرشار از فیبر و پتاسیم می‌باشند. این میوه‌ها به کنترل قند خون کمک کرده و پتاسیم موجود در آن‌ها به کاهش فشار خون نیز یاری می‌رساند. توجه کنید که به جای آب‌میوه، میوه کامل مصرف کنید تا از فیبر آن بهره‌مند شوید و از افزایش ناگهانی قند خون جلوگیری شود.

حبوبات و عدس غذای توصیه شده برای فشار خون و دیابتی ها

حبوبات از بهترین منابع پروتئین گیاهی و فیبر به شمار می‌آیند و جایگاه ویژه‌ای در رژیم غذایی افراد دیابتی و مبتلا به فشار خون بالا دارند. انواع لوبیا (چیتی، قرمز، سیاه)، عدس، نخود و ماش شاخص گلایسمی پایینی داشته و موجب افزایش آهسته و تدریجی قند خون می‌شوند. فیبر و پتاسیم بالای موجود در حبوبات علاوه بر ایجاد سیری طولانی، به کاهش فشار خون کمک می‌کند. مصرف منظم حبوبات می‌تواند به بهبود حساسیت به انسولین، کنترل اشتها و تأمین ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم (مانند منیزیم و آهن) کمک کند. به عنوان یک وعده‌ی سالم، می‌توانید حبوبات را در انواع سوپ‌ها، سالادها یا خوراک عدسی در برنامه خود بگنجانید.

پروتئین‌های کم‌چرب و سالم مفید برای دیابت و فشار خون

منابع پروتئین کم‌چرب نقش مهمی در تثبیت قند خون و حفظ انرژی پایدار در طی روز دارند. ماهی‌های چرب مانند سالمون، تن، ساردین و قزل‌آلا سرشار از اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که به کاهش التهاب و بهبود سلامت قلب و عروق کمک می‌کنند و از غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون هستند. مصرف منظم ماهی (حداقل ۲ بار در هفته) می‌تواند باعث کاهش فشار خون و بهبود سطح کلسترول خوب (HDL) در بدن شود. علاوه بر ماهی، مرغ و بوقلمون بدون پوست و تخم‌مرغ از دیگر پروتئین‌های حیوانی مفید و کم‌چرب هستند که تأثیر چندانی بر افزایش قند خون ندارند. تخم‌مرغ به خاطر پروتئین بالا و کربوهیدرات بسیار کم، یک انتخاب عالی برای وعده صبحانه یا میان‌وعده محسوب می‌شود و به ایجاد احساس سیری طولانی کمک می‌کند. پروتئین‌های گیاهی نظیر سویا (توفو) و حبوبات نیز که فاقد چربی مضر هستند، گزینه‌های سالمی برای تأمین پروتئین مورد نیاز بدن به شمار می‌آیند. توجه داشته باشید از مصرف گوشت‌های فراوری‌شده مانند سوسیس و کالباس که حاوی نمک و چربی اشباع بالایی هستند، باید خودداری کنید.

لبنیات کم‌چرب مناسب افراد دیابتی و دارای فشار خون

لبنیات منبع مهمی از کلسیم، پروتئین و پتاسیم هستند که هر سه جز غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون هستند. کلسیم و پتاسیم به تنظیم فشار خون کمک می‌کنند و پروتئین موجود در لبنیات نیز به کنترل اشتها و قند خون سود می‌رساند. با این حال لبنیات پرچرب (شیر پرچرب، خامه، پنیرهای چرب) حاوی مقادیر بالایی چربی اشباع هستند که برای قلب مضر است. توصیه می‌شود از شیر و ماست کم‌چرب یا بدون چربی و پنیر کم‌نمک و کم‌چرب استفاده کنید. برای مثال ماست یونانی کم‌چرب یک انتخاب عالی است که پروتئین بالایی داشته و می‌تواند به عنوان میان‌وعده یا همراه غذا مصرف شود. دقت کنید لبنیات طعم‌دار و شیرین‌شده (مانند شیرهای طعم‌دار یا ماست میوه‌ای صنعتی) معمولاً شکر افزوده دارند و بهتر است از آن‌ها پرهیز کنید. به جای افزودن شکر یا شیره به لبنیات، از تکه‌های میوه تازه یا کمی دارچین برای طعم‌دهی استفاده کنید.

مغزها و دانه‌ها از  ‌‌ غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون

انواع مغزها (آجیل‌ها) و دانه‌های روغنی سرشار از چربی‌های غیراشباع مفید، پروتئین و فیبر هستند. گردو، بادام، فندق، پسته، تخمه کدو، تخم کتان و چیا از جمله گزینه‌های سالم در این گروه می‌باشند. افزودن مقدار متعادل مغزها به رژیم غذایی به بهبود کنترل قند خون و کاهش مقاومت به انسولین کمک می‌کند. چربی‌های سالم موجود در مغزها به کاهش کلسترول بد (LDL) و افزایش کلسترول خوب کمک کرده و در نتیجه برای سلامت قلب و عروق مفیدند. علاوه بر این، منیزیم و پتاسیم بالای برخی دانه‌ها و آجیل‌ها می‌تواند به تنظیم فشار خون کمک کند. نکته مهم این است که مغزها کالری نسبتاً بالایی دارند، بنابراین در مصرف آنها اعتدال را رعایت کنید (مثلاً یک مشت کوچک در روز کافی است). همچنین ترجیحاً از آجیل بدون نمک یا کم‌نمک استفاده کنید تا سدیم اضافی دریافت نکنید.

نکته: در کنار موارد فوق، سعی کنید از روغن‌های سالم گیاهی مانند روغن زیتون فرابکر، روغن کانولا یا روغن کنجد برای پخت‌وپز استفاده کنید. این روغن‌ها سرشار از چربی‌های غیراشباع مفید هستند که به سلامت قلب کمک می‌کنند و جز غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون میباشند. در مقابل، روغن‌های جامد حیوانی یا نباتی (حاوی چربی ترانس و اشباع) و کره را تا حد امکان محدود نمایید.

غذاهای مضر برای دیابت و فشار خون

همان‌طور که خوردن غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون می‌تواند به کنترل این بیماری ها کمک کند، مصرف برخی غذاها نیز وضعیت این بیماری‌ها را بدتر می‌کند. بیماران دیابتی و مبتلا به پرفشاری خون باید از خوردن یا آشامیدن موادی که قند یا نمک بالا و ارزش تغذیه‌ای پایینی دارند پرهیز کنند. مهم‌ترین غذاهای مضر برای دیابت و فشار خون که باید به حداقل برسند عبارت‌اند از:

  1. غذاهای فرآوری‌شده و پرنمک: محصولات فرآوری‌شده صنعتی معمولاً حاوی مقادیر زیادی سدیم (نمک)، چربی ناسالم و مواد نگهدارنده هستند و جز غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون محسوب نمیشوند. مصرف نمک زیاد مستقیماً به افزایش فشار خون منجر می‌شود. همچنین چربی‌های اشباع و ترانس موجود در فست‌فودها و غذاهای آماده، سطح کلسترول خون را بالا می‌برند و خطر بیماری قلبی را افزایش می‌دهند. سوسیس، کالباس، همبرگرهای آماده، غذاهای کنسروی، چیپس، شور و ترشی‌های صنعتی و انواع فست‌فود از این دسته‌اند که باید از رژیم غذایی فرد مبتلا حذف یا بسیار محدود شوند. به جای غذاهای صنعتی پرنمک، غذاهای تازه خانگی با حداقل نمک را انتخاب کنید و برای طعم‌دهی از ادویه‌ها و چاشنی‌های طبیعی بهره بگیرید.

  2. نوشیدنی‌های شیرین و قندی: نوشیدنی‌هایی که با شکر افزوده شیرین شده‌اند، بدترین انتخاب برای افراد دیابتی محسوب می‌شوند و در لیست غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون جایی ندارند. نوشابه‌های گازدار، شربت‌های شیرین، آب‌میوه‌های صنعتی، نوشیدنی‌های انرژی‌زا و حتی آب‌میوه طبیعی (در حجم زیاد) می‌توانند در زمانی کوتاه قند خون را به شدت بالا ببرند. این نوشیدنی‌ها کالری زیادی نیز دارند که منجر به اضافه وزن و تشدید فشار خون می‌شود. به طور کلی بهتر است به جای این موارد، آب، چای کم‌رنگ یا دمنوش‌های بدون قند و در صورت تمایل شیر کم‌چرب را جایگزین نمایید. اگر هوس نوشیدنی شیرین داشتید، می‌توانید از مقدار بسیار کمی عسل در چای یا آب‌لیمو استفاده کنید، اما این کار هم باید به ندرت و در حد حداقل انجام شود.

  3. قندهای ساده و شیرینی‌جات: انواع شیرینی‌ها، شکلات‌ها، کیک و بیسکویت‌های قندی، بستنی صنعتی، مربا، عسل و به طور کلی هر ماده‌ای که حاوی قند ساده (شکر) به مقدار زیاد باشد برای بیماران دیابتی مضر است. این خوراکی‌ها به سرعت قند خون را افزایش می‌دهند و کنترل دیابت را دشوار می‌کنند. در کنار آن، خوردن زیاد شیرینی‌جات با دریافت کالری اضافی به افزایش وزن و چاقی منجر می‌شود که خود عامل تشدیدکننده دیابت و فشار خون است. توصیه می‌شود میل به طعم شیرین را با میوه‌های مجاز (مثلاً یک عدد سیب یا چند توت) یا دسرهای سالم خانگی (مانند پuding چیا با شیرین‌کننده طبیعی استویا) برطرف کنید و از مصرف مکرر شیرینی‌های قنادی و تنقلات شیرین بپرهیزید.

  4. کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده: منظور از کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده موادی مثل نان سفید، برنج سفید، آرد تصفیه‌شده و ماکارونی معمولی است که سبوس و فیبر آن‌ها جدا شده است. این خوراکی‌ها شاخص گلایسمی بالایی دارند؛ یعنی پس از مصرف، به سرعت به گلوکز تبدیل شده و وارد خون می‌شوند. مصرف زیاد نان و برنج سفید می‌تواند تنظیم قند خون را برای فرد دیابتی دشوار کند. همچنین این کربوهیدرات‌ها ارزش تغذیه‌ای پایین‌تری نسبت به غلات کامل دارند و اصلا نمیتوان آنها را در دسته غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون قرار داد. بهتر است به جای نان تهیه‌شده از آرد سفید، از نان‌های سبوس‌دار (مانند نان سنگک، نان جو یا نان تهیه‌شده از آرد کامل) استفاده کنید. برنج سفید را نیز با برنج قهوه‌ای یا مخلوطی از برنج قهوه‌ای و حبوبات جایگزین کنید تا فیبر و مواد مغذی بیشتری دریافت نمایید. در کل مصرف غلات تصفیه‌شده را محدود کرده و منابع کربوهیدرات پیچیده و پرفیبر را در برنامه خود بگنجانید.

  5. چربی‌های اشباع و ترانس: این دسته از چربی‌های مضر عمدتاً در غذاهای سرخ‌شده، فست‌فودها، روغن‌های نباتی جامد، کره و مارگارین، لبنیات پرچرب و گوشت‌های چرب یافت می‌شوند. مصرف زیاد چربی اشباع و ترانس باعث افزایش کلسترول LDL (بد) و تری‌گلیسیرید خون شده و ریسک بیماری‌های قلبی عروقی را بالا می‌برد. از آنجایی که افراد دیابتی و دارای فشار خون بالا مستعد مشکلات قلبی هستند، پرهیز از این چربی‌ها اهمیت دوچندان دارد. تا حد امکان غذاهای خود را به جای سرخ کردن، به روش‌های سالم‌تری مثل آب‌پز، بخارپز یا کبابی طبخ کنید. به جای کره از روغن زیتون یا روغن مایع گیاهی استفاده کنید. لبنیات پرچرب را با نوع کم‌چرب جایگزین کرده و چربی‌های قابل رویت گوشت را قبل از پخت جدا نمایید. همچنین از مصرف تنقلات صنعتی حاوی روغن‌های هیدروژنه (چیپس، پفک، کراکرهای آماده و غیره) خودداری کنید.

نکات مهم در رژیم غذایی دیابت و فشار خون بالا

علاوه بر انتخاب غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون و پرهیز از خوراکی‌های مضر، رعایت چند نکته کلیدی در سبک تغذیه به کنترل بهتر دیابت و فشار خون کمک می‌کند:

  • مصرف نمک را محدود کنید: دریافت سدیم را به حداکثر ۲۳۰۰ میلی‌گرم در روز (معادل حدود یک قاشق چای‌خوری نمک) یا کمتر برسانید. افراد مبتلا به فشار خون بالا حتی بهتر است کمتر از ۱۵۰۰ میلی‌گرم سدیم در روز مصرف کنند. برای موفقیت در این کار، سر سفره نمک‌دان را کنار بگذارید و از افزودن نمک اضافه به غذا خودداری کنید. به برچسب غذایی محصولات آماده دقت کنید و گزینه‌های کم‌سدیم یا بی‌نمک را انتخاب نمایید. به جای نمک، از سبزیجات معطر، آبلیمو، سیر، پیاز، فلفل و ادویه‌هایی مانند زردچوبه، دارچین، آویشن و رزماری برای بهبود طعم غذا استفاده کنید.

  • تعادل در وعده‌های غذایی را رعایت کنید: نحوه ترکیب مواد غذایی در یک بشقاب تأثیر زیادی بر کنترل قند و فشار خون دارد. یک روش کاربردی، الگوی بشقاب سالم است؛ به این صورت که نیمی از بشقاب خود را با سبزیجات غیرنشاسته‌ای پر کنید، یک‌چهارم بشقاب را به منابع پروتئین کم‌چرب (ماهی، مرغ، حبوبات یا تخم‌مرغ) اختصاص دهید و یک‌چهارم باقیمانده را به غلات کامل یا کربوهیدرات‌های سالم (مانند برنج قهوه‌ای یا نان سبوس‌دار) اختصاص دهید. این ترکیب باعث می‌شود فیبر و پروتئین کافی دریافت کنید و قند خون پس از صرف غذا افزایش ناگهانی نداشته باشد. همچنین تعادل بشقاب به کنترل کالری دریافتی و حفظ وزن مناسب کمک می‌کند. رعایت این الگو در انتخاب غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون، نقش کلیدی در بهبود شرایط عمومی بیماران دارد و به آن‌ها کمک می‌کند تا بهتر بیماری خود را مدیریت کنند.

 

  • حجم وعده‌ها و کالری را کنترل کنید: پرخوری در یک وعده می‌تواند هم قند خون و هم فشار خون را بالا ببرد. به جای سه وعده حجیم، سعی کنید تعداد وعده‌های غذایی را بیشتر (مثلاً ۵-۶ وعده کوچک در روز) و حجم هر وعده را کمتر کنید. این کار به ثابت نگه داشتن سطح قند خون در طول روز کمک می‌کند و از احساس گرسنگی شدید پیشگیری می‌نماید. آرام و با تمرکز غذا بخورید تا سیگنال سیری را دریافت کنید و از خوردن بیش از حد پرهیز شود. حفظ وزن در محدوده سالم نیز فاکتور کلیدی در مدیریت دیابت و فشار خون است؛ بنابراین با کنترل کالری مصرفی و ورزش منظم وزن خود را در حد ایده‌آل نگه دارید.

  • مصرف کافئین و الکل را کاهش دهید: کافئین می‌تواند در بعضی افراد موجب افزایش موقت فشار خون و حتی قند خون شود. اگر اهل نوشیدن قهوه یا چای پررنگ هستید، مصرف روزانه خود را به حداکثر ۲ فنجان قهوه یا ۳-۴ فنجان چای کمرنگ محدود کنید. نوشیدنی‌های انرژی‌زا و دیگر منابع کافئین زیاد (مثل نوشابه کولا) برای شما مناسب نیستند. در صورت مشاهده تأثیر منفی کافئین بر فشار خونتان، ممکن است لازم باشد کاملاً از آن صرف‌نظر کنید یا به نوشیدنی‌های بدون کافئین روی بیاورید. همچنین مصرف الکل می‌تواند کنترل قند خون را مختل کرده و به کبد و قلب فشار مضاعف وارد کند؛ پس اگر نوشیدنی الکلی مصرف می‌کنید، حتماً با پزشک خود در مورد میزان مجاز مشورت نمایید یا در صورت امکان آن را کنار بگذارید.

بهترین دکترهای متخصص غدد تهران

  • نوشیدنی‌های سالم را فراموش نکنید: آب بهترین و بی‌ضررترین نوشیدنی برای افراد دیابتی و مبتلا به فشار خون است. روزانه حداقل ۸ لیوان آب بنوشید تا بدن شما دچار کم‌آبی نشود؛ کم‌آبی می‌تواند به بالا رفتن قند خون منجر شود. از نوشیدن نوشابه، آبمیوه صنعتی، شربت‌های قنددار و حتی آبمیوه طبیعی پرحجم خودداری کنید. در عوض انواع دمنوش گیاهی (مانند چای سبز، چای ترش، دمنوش نعناع یا بابونه) را که بدون قند هستند در برنامه خود بگنجانید. چای سبز به دلیل داشتن آنتی‌اکسیدان ممکن است به کاهش فشار خون کمک کند. شیر کم‌چرب نیز یک نوشیدنی مفید است که کلسیم مورد نیاز بدن را تأمین می‌کند اما حتماً نوع بدون چربی یا کم‌چربی و بدون نمک افزوده را انتخاب کنید.

  • فعالیت بدنی را در برنامه بگنجانید: هرچند موضوع بحث ما غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون است، ولی نباید از تأثیر ورزش غافل شد. ترکیب رژیم غذایی سالم با ورزش منظم بهترین نتیجه را در کنترل این بیماری‌ها دارد. روزانه حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی هوازی ملایم مانند پیاده‌روی، دوچرخه‌سواری یا شنا انجام دهید (با نظر پزشک). ورزش به بهبود حساسیت بدن به انسولین، تقویت قلب و عروق و کاهش فشار خون کمک شایانی می‌کند. حتی فعالیت‌های ساده‌ای مثل بالا رفتن از پله، انجام تمرینات کششی یا کارهای سبک منزل می‌تواند سطح تحرک شما را افزایش دهد. یک سبک زندگی فعال در کنار تغذیه صحیح، کلید سلامتی و کنترل دیابت و پرفشاری خون است.

پرسش‌های متداول درباره غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون

چه میوه‌هایی برای افراد مبتلا به دیابت و فشار خون مناسب هستند؟

میوه‌های کم‌قند و پرفیبر بهترین انتخاب برای افراد دیابتی دارای فشار خون بالا محسوب می‌شوند و جز غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون هستند. انواع توت‌ها (توت فرنگی، شاه‌توت، تمشک، بلوبری)، سیب، گلابی، گریپ‌فروت، پرتقال، کیوی و آلو از جمله میوه‌هایی هستند که قند طبیعی کمتری دارند و در عوض سرشار از فیبر، پتاسیم و آنتی‌اکسیدان‌ها هستند. این میوه‌ها به تنظیم قند خون کمک کرده و پتاسیم بالای آن‌ها به کنترل فشار خون یاری می‌رساند. در مقابل بهتر است از مصرف زیاد میوه‌های خیلی شیرین مانند موز کاملاً رسیده، انبه و انگور خودداری کنید یا حداقل حجم مصرف آن‌ها را محدود نمایید. به علاوه همیشه میوه کامل را به آب‌میوه ترجیح دهید تا فیبر کافی دریافت کنید و از افزایش سریع قند خون جلوگیری شود.

آیا بیماران دیابتی دارای فشار خون بالا می‌توانند برنج و نان مصرف کنند؟

درست است که برنج و نان مستقیما در دسته غذاهای مفید برای دیابت و فشار خون قرار نمیگیرند اما پاسخ این است که بله؛ لزومی به حذف کامل برنج و نان از رژیم غذایی نیست اما نوع و میزان مصرف آن‌ها بسیار مهم است. توصیه می‌شود به جای برنج سفید از برنج قهوه‌ای یا مخلوط برنج قهوه‌ای با کمی برنج سفید استفاده کنید تا فیبر و مواد مفید بیشتری دریافت کنید. همچنین می‌توانید برنج را با حبوباتی مثل عدس یا ماش ترکیب کنید (مثلاً عدس پلو با برنج قهوه‌ای) تا شاخص گلایسمی وعده کاهش یابد. در مورد نان هم انواع سبوس‌دار (مثل نان سنگک، نان جو یا نان گندم کامل) بسیار مناسب‌تر از نان تهیه‌شده با آرد سفید (مانند باگت یا نان لواش معمولی) هستند. این نان‌ها به دلیل داشتن فیبر بیشتر، قند خون را آهسته‌تر بالا می‌برند. به طور کلی افراد دیابتی می‌توانند برنج و نان را مصرف کنند اما در حد اعتدال؛ مثلاً یک کف دست نان یا نصف لیوان برنج پخته در هر وعده کافی است. حتماً این کربوهیدرات‌ها را همراه با سبزیجات و پروتئین (مثلاً خورش غیرچرب یا سالاد) میل کنید تا تأثیرشان بر قند خون متعادل‌تر شود.

مصرف نمک را چقدر باید محدود کرد؟

افراد مبتلا به فشار خون بالا معمولاً توصیه می‌شود مصرف سدیم (نمک) را حداکثر به ۱۵۰۰ تا ۲۳۰۰ میلی‌گرم در روز محدود کنند. ۲۳۰۰ میلی‌گرم سدیم تقریباً معادل یک قاشق چای‌خوری نمک طعام است. برای دستیابی به این هدف، غذاهای کنسروی و فرآوری‌شده که اغلب بسیار پرنمک هستند را از برنامه غذایی خود حذف کنید یا نسخه کم‌نمک آن‌ها را انتخاب نمایید. هنگام پخت غذا میزان اندکی نمک اضافه کنید و حتماً سر سفره از نمک‌پاش استفاده نکنید. چاشنی‌هایی مانند آبلیموی تازه، آبغوره، سیر، فلفل سیاه، دارچین، زنجبیل، ریحان و نعناع تازه می‌توانند بدون نیاز به نمک، طعم غذا را دلپذیر کنند. همچنین میان‌وعده‌هایی مثل چیپس، پفک، آجیل شور، خیارشور و ترشی‌های آماده را که سرشار از نمک هستند کنار بگذارید. با رعایت این نکات می‌توانید مصرف نمک روزانه خود را به حداقل برسانید که برای کنترل فشار خون حیاتی است.

یک صبحانه‌ی مناسب برای دیابتی‌های مبتلا به فشار خون چیست؟

صبحانه یک وعده بسیار مهم است، به ویژه برای افراد دیابتی با فشار خون بالا که نیاز به کنترل قند خون و انرژی پایدار در ابتدای روز دارند. یک صبحانه‌ی متعادل و مفید می‌تواند شامل ترکیبی از پروتئین بدون چربی، فیبر و کمی کربوهیدرات پیچیده باشد. برای مثال، یک کاسه کوچک جو دوسر (اوتمیل) تهیه‌شده با شیر کم‌چرب به همراه دارچین و چند برش سیب یا توت فرنگی یک انتخاب عالی است. جو دوسر فیبر بالایی دارد و دارچین نیز به بهبود حساسیت به انسولین کمک می‌کند. گزینه دیگر می‌تواند تخم‌مرغ آب‌پز یا نیمرو با مقدار بسیار کم روغن باشد که در کنار نان سبوس‌دار و چند برگ سبزی (مثل اسفناج یا ریحان) سرو شود؛ این ترکیب پروتئین و فیبر خوبی دارد و نمک آن را هم می‌توانید با کمی آبلیمو و فلفل سیاه تنظیم کنید. همچنین خوراک عدسی (عدس پخته) به عنوان یک صبحانه سنتی ایرانی سرشار از فیبر و پروتئین گیاهی است و می‌تواند انتخاب بسیار مناسبی باشد؛ می‌توانید روی عدسی خود کمی دارچین یا زیره بپاشید تا طعم بهتری بگیرد. در کنار این‌ها، یک لیوان چای کمرنگ بدون قند یا شیر کم‌چرب بنوشید. از مصرف صبحانه‌های ناسالم مانند شیرینی‌های خامه‌ای، کره و مربا، یا غلات صبحانه شکری پرهیز کنید؛ این‌ها قند و چربی زیادی داشته و برای شما مناسب نیستند. هدف این است که صبحانه‌ای میل کنید که قند خون را به آرامی بالا ببرد و شما را تا چند ساعت سیر و پرانرژی نگه دارد.

با رعایت موارد بالا و پایبندی به یک رژیم غذایی سالم، می‌توان تا حد زیادی بیماری دیابت و فشار خون را تحت کنترل درآورد و زندگی سالم‌تری داشت. به یاد داشته باشید هر تغییر مثبتی – هرچند کوچک – در الگوی غذایی شما می‌تواند در بلندمدت تأثیر چشمگیری بر سلامتی‌تان داشته باشد.

بدون دیدگاه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *